Ekonomia qarkore në Kosovë: Riciklimi dhe rruga përpara

Kjo mospërputhje mund t'i atribuohet disa faktorëve, duke përfshirë infrastrukturën e papërshtatshme, ndërgjegjësimin e kufizuar të publikut dhe mungesën e stimujve financiarë.

Kosova Glass Recycling, një biznes në pronësi familjare, i themeluar në vitin 2019, filloi si një iniciativë për pastrimin e lagjeve. Themeluesi Dugagjin Berisha vuri re mbetjet e tepërta të qelqit në Kosovë, shoqëruar me mungesën e objekteve për riciklimin e qelqit në vend.

NVM-të, si Kosova Glass Recycling, janë lojtarët kryesorë në rrugëtimin drejt një ekonomie qarkore. Këto biznese të shkathëta dhe inovative mbajnë çelësin për të riformuar mënyrën se si ne prodhojmë, konsumojmë dhe riciklojmë. Në Kosovë, si në shumë rajone, roli i tyre në ekonominë qarkore jo vetëm që mbështet qëllimet mjedisore, por gjithashtu kontribuon në rritjen ekonomike dhe krijimin e vendeve të punës.

Fakti që ndërmarrësit e ekonomisë qarkore të Kosovës janë elastik dhe të etur për të përmirësuar bizneset e tyre duke kontribuar në qëndrueshmëri, është evident në raportin e vlerësimit të prodhuar nga projekti i financuar nga BE-ja Ekonomia Qarkore për Tranzicionin e Gjelbër (CE4GT). Ai zbuloi se NVM-të në Kosovë që operojnë në kuadër të ekonomisë qarkore përballen me sfida dhe mundësi unike. Disa nga çështjet e theksuara nga këto ndërmarrje përfshijnë pajisjet e vjetruara, casjen e kufizuar në staf të kualifikuar dhe lëvizjen e madhe të stafit.

Riciklimi i qelqit në Kosovë: Përpjekje e qëndrueshme familjare

Sot, Kosova Glass Recycling ka zgjeruar shtrirjen e saj, duke siguruar kontrata me biznese të njohura në industrinë e gastronomise dhe farmaceutikës. Ata mbledhin qelq industrial dhe lëndë të para dhe përdorin metoda inovative, duke përfshirë shndërrimin e mbetjeve të qelqit në mobilje, pllaka dhe rërë xhami shumë të kërkuar për filtrimin e pishinës.

Ajo që e veçon Kosova Glass Recycling është fryma e tij e vetë-mjaftueshmërisë. Dugagjin Berisha, një inxhinier ndërtimi, ka inxhinieruar personalisht disa nga pajisjet e nevojshme për ndarjen dhe përdorimin e xhamit. Angazhimi i kompanisë për qëndrueshmërinë është i palëkundur, siç dëshmohet nga kompania e saj simotër e sapokrijuar, e cila fokusohet në riciklimin e plastikës.

Megjithatë, udhëtimi nuk ka qenë pa sfida. Gjetja e punonjësve të kualifikuar mbetet një pengesë dhe casja në financa është një tjetër pengesë.

Kosova Glass Recycling ka fituar njohje ndërkombëtare, me një ftesë në Bruksel për ngjarjen vjetore Close the Glass Loop 2023. Kjo njohje nënvizon potencialin e iniciativave të ekonomisë qarkore të Kosovës për të arritur njohje dhe ndikim global.

Mundësitë për ekonominë qarkore të Kosovës: Përpjekje e përbashkët

Ndërsa Kosova përparon në rrugëtimin e saj të ekonomisë qarkore, krijohen disa mundësi, duke filluar nga krijimi i vendeve të punës dhe nxitja e rritjes së bizneseve të përfshira në riciklim, kompostim, riparim dhe aktivitete të ngjashme.

Varësia nga burimet e importuara mund të ulet shkencërisht duke i dhënë përparësi riciklimit dhe ripërdorimit, duke rritur në të njëjtën kohë qëndrueshmërinë e burimeve vendase. Vetëm kjo mund të çojë në përmirësimin e cilësisë së mjedisit duke reduktuar gjenerimin e mbeturinave dhe ndotjen, duke kontribuar për një Kosovë më të shëndetshme dhe më të qëndrueshme.

Iniciativat e qeverisë, pavarësisht sfidave, sinjalizojnë një përkushtim për ta transformuar vendin në një komb më të ndërgjegjshëm ndaj mjedisit dhe me efikasitet të burimeve. Përkushtimi dhe inovacioni i demonstruar nga kompani si Kosova Glass Recycling nënvizon potencialin për ndërmarrësi të qëndrueshme në peizazhin e ekonomisë qarkore të Kosovës. Me përpjekje të vazhdueshme, investime dhe bashkëpunim me organizatat e shoqërisë civile, Kosova mund të bëjë hapa të rëndësishëm drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme dhe rrethore.

Paneli i fundit i diskutimit Together for Circular Economy në Kosovë i mbajtur në Prishtinë, kishte pjesëmarrjen e përfaqësuesve të partnerëve zhvillimorë – BE dhe GIZ, biznesi i vogël, shoqëria civile dhe ekonomia solidare. Panelistët ranë dakord se bashkëpunimi ndërmjet të gjithë sektorëve – publik, privat dhe civil, si dhe komunitetit të donatorëve dhe institucioneve financiare, është i nevojshëm për të krijuar një mjedis dhe kushte të favorshme për ekonominë qarkore.

Martin Berisha mori pjesë si përfaqësues i biznesit të vogël dhe reflektoi mbi ndryshimet e ndërgjegjësimit të publikut në vitet e fundit.

Ngjarja u mbajt si pjesë e projektit Ekonomia Qarkore për Tranzicion të Gjelbër (CE4GT), një iniciativë trevjeçare që kontribuon drejt tranzicionit në një ekonomi më qarkore në Kosovë. Projekti financohet nga Bashkimi Evropian, bashkëfinancohet nga Ministria e Punëve të Jashtme të Republikës Çeke, dhe zbatohet nga People in Need dhe Let's Do It Peja!